Hoe verwijdert u biofilm in uw cleanroom?

Een biofilm is een van de zwaarste vormen van contaminatie in een cleanroom. Als cleanroomprofessionals komen we biofilms gelukkig niet zo heel vaak tegen. Maar toch krijgen we af en toe de vraag om een biofilm te verwijderen. Geen evidente klus. Voorkomen is daarom, zoals altijd, beter dan genezen. In deze blog leest u hoe biofilms ontstaan, hoe u ze kunt voorkomen en wat u kunt doen als uw cleanroom toch op deze manier gecontamineerd is.

Hoe ontstaat een biofilm?

Een biofilm ontstaat wanneer een gemeenschap van bacteriën zich vasthecht aan een oppervlak in een cleanroom. De bacteriën gaan zich vervolgens vermenigvuldigen en vormen zo wat we een ‘extracellulaire polymerische substantie’ of EPS noemen. Zeg maar de matrix van de biofilm.

Door die EPS-laag is de biofilm resistent tegen de meeste traditionele reinigings- en desinfectieproducten. Meteen ook de reden waarom een biofilm verwijderen allerminst vanzelfsprekend is.

Zodra de matrix gevormd is, treedt de rijping van de microkolonies in de biofilm op. Vanaf dat moment spreken we van een hechte biofilm. Die gaat zich na een tijdje systematisch verspreiden in de omgeving en vormt dan weer een nieuwe biofilm. Omdat een biofilm niet met het blote oog te zien is, wordt hij vaak te laat opgemerkt.

Wie biofilm wil verwijderen, zal merken dat er meer bij komt kijken dan verwacht. Het is een uitgebreid reinigingsproces met meerdere stappen. De efficiëntste manier om biofilm te bestrijden, is daarom door het te voorkomen.

Hoe contaminatie door een biofilm voorkomen in uw cleanroom?

Met een doordachte inrichting van uw cleanroom legt u een goede basis. Kies voor een gladde afwerking, zonder onnodige hoeken en kanten waar vuil kan achterblijven en micro-organismen dus vrij spel krijgen.

Dit zijn de belangrijkste richtlijnen voor cleanroom cleaning waarmee u een biofilm kunt voorkomen:

• Reinig uw cleanroom regelmatig, grondig en volledig, zodat micro-organismen geen kans krijgen om een biofilm te vormen.
• Gebruik het juiste detergent voor uw dagelijkse reiniging. Pas de keuze van uw detergent aan de vervuiling in uw cleanroom aan. Want residuvorming van een detergent kan leiden tot ophoping van micro-organismen.
• Plan een frequente microbiologische monitoring van de oppervlakken in uw cleanroom.
• Analyseer de resultaten van uw omgevingsmonitoring, ook als ze nog binnen de norm vallen, en voer de juiste trendanalyses uit.
• Zorg voor een uitgebreide root cause-analyse bij overschrijdingen of verhogingen en speel zo kort op de bal.

Integreer al deze maatregelen om contaminatie te voorkomen in het risicobeheerssysteem van uw cleanroom.

Hoe snel en efficiënt biofilm verwijderen?

Wie niet de juiste reinigingsprocedures volgt, kan te maken krijgen met biofilm. De voorbije jaren is er heel wat geëxperimenteerd in de zoektocht naar de snelste en efficiëntste manier om een biofilm te verwijderen.

De belangrijkste conclusie uit al die proeven? Een grondige reiniging met de juiste detergenten is van cruciaal belang om biofilm weg te krijgen. Ga zeker niet onmiddellijk aan de slag met desinfecteermiddelen, want daarmee behaalt u niet het juiste resultaat. Een desinfectans is meestal te zwak om door de kern van de biofilm te dringen en kan de micro-organismen dus niet doden. Een desinfectiemiddel zoals chloor kan de biofilm dus niet weghalen. Om biofilm te verwijderen, is er een gespecialiseerde reiniging nodig.

De eerste stap is een grondige reiniging met het juiste detergent. Zo doorbreekt u de extracellulaire matrix van de biofilm. Daarna kunt u dan een desinfectans inzetten om de aanwezige micro-organismen te doden.

Hebt u hulp nodig om een biofilm in uw cleanroom te verwijderen? Of wilt u het risicobeheerssysteem van uw cleanroom optimaliseren?

Neem vrijblijvend contact op met TRU. Wij zijn uw gespecialiseerde partner voor cleanroom cleaning, equipment cleaning en audits van uw reinigingsprocedures.

Maak zeker ook kennis met onze gratis gids over de preventie van verontreiniging.